«PCSK9» αναστολείς: η επανάσταση στη μείωση της χοληστερόλης. Τι πρέπει να γνωρίζουμε? - Καρδιολογικό Ιατρείο Στέφανου Δεσποτόπουλου

Loading color scheme

«PCSK9» αναστολείς: η επανάσταση στη μείωση της χοληστερόλης. Τι πρέπει να γνωρίζουμε?

kardiologoi-peiraia - PCSK9 - αναστολείς

Οι «PCSK9» αναστολείς (evolocumab, alirocumab) είναι μονοκλωνικά αντισώματα που προσκολλώνται σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται «PCSK9». 

Η φυσιολογική δράση της πρωτεΐνης αυτής είναι να προσδένεται στους υποδοχείς της χοληστερόλης (LDLR) που βρίσκονται στην επιφάνεια κυρίως των ηπατικών κυττάρων, προκαλώντας την απορρόφηση και τη διάσπαση των υποδοχέων αυτών εντός των κυττάρων. Οι υποδοχείς αυτοί απομακρύνουν τη χοληστερόλη, ιδίως την LDL χοληστερόλη, από την κυκλοφορία του αίματος και με αυτόν τον τρόπο ελέγχουν τα επίπεδά της στο αίμα. Με την προσκόλλησή τους στο ένζυμο PCSK9 και την αναστολή της δράσης του, τα αντισώματα αυτά αποτρέπουν τη διάσπαση των υποδοχέων στο εσωτερικό των κυττάρων, γεγονός που αυξάνει την παρουσία των υποδοχέων στην επιφάνεια των κυττάρων. Έτσι, η κυκλοφορούσα LDL χοληστερόλη προσκολλάται στους υποδοχείς αυτούς και απομακρύνεται από την κυκλοφορία του αίματος μειώνοντας έτσι δραματικά τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.

Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών έχει ελεγχθεί σε αρκετές, τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, όπου συμμετείχαν πολλοί ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου (FOURIER Trial, ODYSSEY OUTCOMES trial). Από τις μελέτες αυτές φάνηκε ότι τα άτομα που έλαβαν μονοκλωνικά αντισώματα για ένα χρόνο μείωσαν την LDL χοληστερόλη κατά περίπου 60% σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Ένα χρόνο αργότερα, περίπου 2% των ασθενών στην ομάδα standard θεραπείας εκδήλωσε ένα σημαντικό καρδιαγγειακό συμβάν συγκριτικά με <1% αυτών που έλαβαν επιπρόσθετα αγωγή και με αναστολείς «PCSK9».

Ο τρόπος χορήγησης του φαρμάκου είναι σε όλα τα έως τώρα διαθέσιμα σκευάσματα με ενέσιμη μορφή, υποδορίως, σε έτοιμες μιας χρήσης προ γεμισμένες σύριγγες, ενώ η συχνότητα και η δοσολογία του φαρμάκου καθορίζεται από το ποιο είναι το επιλεγμένο μονοκλωνικό αντίσωμα.

Όπως όλα τα φάρμακα, ενδέχεται να εκδηλώσουν παρενέργειες. Ανεπιθύμητες ενέργειες αναφέρθηκαν στο 69% των ατόμων που λάμβαναν evolocumab στις κλινικές δοκιμές. Οίδημα στο σημείο χορήγησης της ένεσης ή εξάνθημα, πόνος σε κάποιο άκρο του σώματος και αίσθημα κόπωσης ήταν μερικές από τις ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν. Λιγότερο από 1% ανέφερε διανοητική σύγχυση, δυσκολία εστίασης ή άλλα νευρογνωστικά ζητήματα.

Στις δοκιμές με το alirocumab, ανεπιθύμητες ενέργειες αναφέρθηκαν στο 81% των συμμετεχόντων που έλαβαν το φάρμακο. Αυτές περιλαμβάνουν τις αντιδράσεις στις θέσεις χορήγησης της ένεσης, μυαλγυών και συμβάντα οφθαλμολογικής φύσης. Ελάχιστα περισσότερο από το 1% των συμμετεχόντων ανέφεραν νευρογνωστικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Αυτές περιελάμβαναν εξασθένηση της μνήμης και σύγχυση.

Παρόλα αυτά δεδομένου ότι πρόκειται για μια νέα, αν και θεαματικά αποτελεσματική θεραπεία, οι μακροπρόθεσμες παρενέργειες και οι κίνδυνοι του φαρμάκου δεν είναι ακόμη γνωστές και οφείλουμε πάντα να έχουμε κριτική προσέγγιση και λελογισμένη χρήση.