Από τα πιο συχνά ευρήματα της φυσικής εξέτασης στα πλαίσια του τυχαίου ελέγχου του πληθυσμού είναι η ακρόαση καρδιακού ΄φυσήματος΄. 

Ένα φύσημα μπορεί να είναι ‘αθώο’ ή όπως αλλιώς αποκαλείται ‘λειτουργικό’ ή μπορεί να είναι ‘’παθολογικό’’ και να οφείλεται σε κάποια δομική ή οργανική καρδιοπάθεια.

Η κυριότερη αιτία καρδιακού φυσήματος είναι υποκείμενες βαλβιδοπάθειες, η διάγνωση των οποίων ολοένα και αυξάνεται εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού. Οι πιο συχνές βαλβιδοπάθειες είναι η στένωση και ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας, η ανεπάρκεια και στένωση μιτροειδούς και η ανεπάρκεια τριγλώχινας.

Οι βαλβίδες της καρδιάς μπορούν να παρουσιάσουν στένωση, δηλαδή να εμφανίζουν περιορισμό στη διάνοιξη, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο για την καρδιά να προωθήσει το αίμα. Επίσης μπορούν να παρουσιάσουν ανεπάρκεια, δηλαδή να εμφανίζουν ατελή σύγκλειση με αποτέλεσμα το αίμα να παλινδρομεί προς τα πίσω, και επομένως να επιβαρύνεται η καρδιακή λειτουργία.

Τα δυνητικά αίτια των βαλβιδοπαθειών είναι πολλαπλά, όπως αδυναμία του ιστού και πρόωρη χαλάρωση αυτού (εκφυλιστική βαλβιδοπάθεια), προχωρημένη ηλικία, στεφανιαία νόσος, λοιμώξεις της καρδιάς (ενδοκαρδίτιδα), ρευματικός πυρετός και συγγενείς κατασκευαστικές διαταραχές της καρδιάς.

Η διάγνωση των παθήσεων βαλβίδων καρδιάς όπως προαναφέρθηκε μπορεί να γίνει με απλή φυσική εξέταση κατά την οποία ακούγεται από τον ιατρό κάποιο ¨φύσημα¨ το οποίο όπως προαναφέρθηκε προέρχεται από την παθολογική ροή του αίματος μέσα από την βαλβίδα. Στη συνέχεια ακολουθεί ένα υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex καρδιάς) με το οποίο ποσοτικοποιείται η εκάστοτε βαλβιδοπάθεια και αναγνωρίζονται τα πιθανά μακροχρόνια αποτελέσματα της βαλβιδοπάθειας στην ανατομία και λειτουργικότητα της καρδιάς ή τεκμηριώνονται άλλες σπανιότερες παθολογικές αιτίες φυσήματος, όπως στένωση ισθμού αορτής, μεσοκοιλιακή επικοινωνία κ.ά. που αποτελούν καταστάσεις δυνητικά θεραπεύσιμες βάσει των σύγχρονων ιατρικών πρακτικών.

Για περαιτέρω διερεύνηση της βαλβιδοπάθειας κάποιες φορές είναι απαραίτητη η διενέργεια 3D ή διοισοφαγείου υπερήχου. Στη συνέχεια, δημιουργείται το πλάνο αντιμετώπισης της βαλβιδοπάθειας, είτε συντηρητικά με τακτικό επανέλεγχο ανά τακτά χρονικά διαστήματα, είτε με φαρμακευτική αγωγή εφόσον ενδείκνυται, είτε με αντικατάσταση της πάσχουσας βαλβίδας καρδιοχειρουργικά ή διαδερμικά.